Krajeński Park Krajobrazowy położony jest w centralnej części Pojezierza Krajeńskiego. Jego teren obejmuje gminy: Więcbork, Sępólno Krajeńskie, Kamień Krajeński, Mrocza, Sośno i Kęsowo. Zajmuje powierzchnię 73,850 tys. ha terenu typowo rolniczego urozmaiconego lasami, pagórkami i jeziorami. Utworzony w 1998 r. Krajeński Park Krajobrazowy powstał z inicjatywy lokalnej społeczności i ma na celu zachowanie unikalnego środowiska przyrodniczego oraz swoistych cech krajobrazu.
Tereny leśne parku stanowią 26% jego obszaru. Porastają je w większości bory sosnowe, a na morenach występują lasy mieszane z domieszką grądów, których główny gatunek stanowią dęby z domieszką buka i innych drzew liściastych. Ogółem 28,3% drzewostanów to gatunki liściaste[2]. Roślinność Pojezierza Krajeńskiego jest zróżnicowana i stanowi pas przejściowy roślinności o charakterze zbiorowisk zbliżonych do morfologicznej strefy sandrowej. W runie leśnym na bagnach i licznych torfowiskach, znajdują się stanowiska roślin chronionych i rzadkich[1]. Wiele spośród dawnych bagien zostało osuszonych i zamienionych w łąki. Na niektórych terenach w związku z porzucaniem upraw rozpoczęła się sukcesja wtórna – obszary te zmieniają się ponownie w bagna, porośnięte lasami olsowymi.
Do najcenniejszych zespołów leśnych w parku należy buczyna pomorska, na którą składają się buki, graby, dęby, lipy drobnolistne oraz klony. Obniżenia porośnięte są często łęgami jesionowo-wiązowymi. Na torfowiskach występują rosiczki, borówki bagienne, modrzewnice zwyczajne, bagna zwyczajne, turzyce bagienne i żurawiny błotne.
Spośród ssaków spotyka się na terenie parku m.in. bobry europejskie, wydry europejskie, jelenie, daniele, borsuki, jenoty, kuny, dziki, zające, kuropatwy, bażanty, a z ptaków m.in.: bociany, bielik i żurawie. Ten ostatni występuje niekiedy w wielkich stadach. Spośród gadów i płazów występują: jaszczurki, zaskrońce, padalce, żmije. Rzeki i jeziora obfitują w różne gatunki ryb i są dużą atrakcją dla wędkarzy.
Z gatunków chronionych do najciekawszych należą: bocian czarny, żuraw, czaple, łabędzie, rybołowy, bieliki, puchacze, bąki, bardzo rzadkie cietrzewie, a ze ssaków: rzadko łosie, powszechnie wydry, bobry.
Na terenie Krajeńskiego Parku Krajobrazowego zarejestrowano 96 pomników przyrody, w skład, których wchodzą 993 obiekty. Głównie należą do nich drzewa oraz głazy narzutowe. Ponadto istnieje 75 obiektów uznanych jako użytki ekologiczne
Rezerwaty przyrody na terenie parku:
- “Gaj Krajeński” – rezerwat leśny o powierzchni 10 ha. Ochroną objęto naturalny drzewostan dębowo – bukowy z typowym runem grądowym, w tym z wieloma gatunkami roślin chronionych. Utworzony został w 1965. Pod względem fizyczno-geograficznym rezerwat znajduje się w mezoregionie Pojezierze Krajeńskie. Znajduje się w pobliżu styku granic trzech województw: kujawsko-pomorskiego, pomorskiego i wielkopolskiego, za zachód od drogi powiatowej ze Starego Gronowa do Lutówka. Rezerwat jest położony w obrębie Krajeńskiego Parku Krajobrazowego. Zajmuje fragment kompleksu leśnego należącego do nadleśnictwa Lutówko.
- “Buczyna” – rezerwat leśny z drzewostanem bukowym o pow. 20,01 ha. Utworzony w 2000 roku.
- “Dęby Krajeńskie” – rezerwat leśny, las gradowy z drzewostanem dębowo – bukowym o powierzchni 45,83 ha. Utworzony w 2000 roku.
- “Lutowo” – bór bagienny o powierzchni 19,39 ha, rezerwat leśny, utworzony w 1963 roku.
- “Jezioro Wieleckie” – rezerwat utworzony na mocy Rozporządzenia Wojewody Kujawsko-Pomorskiego nr 17 z dnia 11.08.2005 r., jego powierzchnia wynosi 102,76 ha, rezerwat wodny, typ faunistyczny, podtyp – rezerwat ptaków.
